مدیر 
گروه اقتصاد کلان: در حال حاضر وضعیت فروش نفت و درآمدهای وصولی آن طی 5 سال گذشته در بهترین موقعیت خود قرار دارد. در این شرایط عمده پیشبینی ها از طرف نهادهای خارجی حاکی از رشد 2 تا 6 درصدی برای اقتصاد ایران در سال 2023 است. آن‌ها معتقدند که بخش نفت می‌تواند سهم خوبی از این رشد اقتصادی را در سال جاری به خود اختصاص دهد. به گزارش «اسکناس»، استفاده از راهکارهای مختلف برای افزایش فروش و صادرات نفت با وجود تحریم‌ها در دو سال اخیر در دستور کار دولت قرار گرفت و امروز صادرات نفت به بالاترین میزان پس از تحریم‌ها رسیده است. عمده پیش بینی ها حاکی از آن است که روند فروش و صادرات نفت در سال جاری بهتر از سال گذشته باشد و در نتیجه رشد اقتصادی از این ناحیه بهبود پیدا کند.
اما رشد اقتصادی کشور در سال۱۴۰۱ با نفت ۸/ ۴درصد و بدون‌نفت ۵/ ۴درصد بوده‌است. صنعت نفت یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد اقتصادی است، از همین‌رو هر زمان که وضعیت این صنعت قابل‌قبول بوده و تولید و صادرات در شرایط مطلوبی قرار دارد، رشد اقتصادی نیز بیشتر می‌شود، در مقابل با کوچک‌ترین نوسانی در وضعیت تولید و صادرات نفت یا قیمت آن در بازارهای جهانی، رشد اقتصادی نیز کاهشی خواهد بود. از این رو چشم انداز سهم نفت از رشد اقتصادی در سال 1402 مثبت است. در سال‌های اخیر بیش از ۷۵ درصد از رشد اقتصادی از محل بهره وری بوده و به طور مشخص در ۹ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ از ۳٫۸ در صد رشد اقتصادی ۳.۴ درصد از محل بهره وری محقق شده که بیشترین رشد با ۹.۳ درصد مربوط به گروه نفت است. رشد اقتصادی سال گذشته با نفت ۴.۸ درصد و بدون نفت ۴.۵ درصد بوده که نشان از افزایش تولید و صادرات نفت و نقش برجسته آن بر رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۱ دارد.
اهمیت صنعت نفت در رشد اقتصادی
صنعت نفت یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر رشد اقتصادی است، از همین رو هر زمان که وضعیت این صنعت قابل قبول بوده و تولید و صادرات در شرایط مطلوبی قرار دارد، رشد اقتصادی نیز بیشتر می‌شود. در مقابل با کوچک‌ترین نوسانی در وضعیت تولید و صادرات نفت یا قیمت آن در بازارهای جهانی، رشد اقتصادی نیز کاهشی خواهد بود. اهمیت نفت در رشد اقتصادی آن‌قدر زیاد است که رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت اعلام می‌شود و این موضوع برای دیگر صنایع موجود در کشور وجود ندارد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیت‌های تولید نفت در اولویت قرار گرفت تا آنجا که پس از چند ماه اعلام شد صادرات نفت ایران ۴۰ درصد افزایش داشته است. این موضوع به‌طور مستقیم بر رشد اقتصادی تأثیرگذار بود و در کنار افزایش قیمت نفت با کنترل همه‌گیری کرونا، امکان ثبت رشدهای بالاتر اقتصادی را فراهم کرد. روند رشد تولید و صادرات نفت ایران در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه داشت. جواد اوجی، وزیر نفت با تأیید افزایش صادرات نفت ایران پیش از این گفته بود که در سال ۱۴۰۱، ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ صادر شد و پیشبینی می‌شود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود. همزمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم اما استفاده از ظرفیت‌های بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی در دستور کار قرار گرفت. این اقدام ها سبب شد تا در سال ۱۴۰۱ برخلاف بیشتر سال‌های دهه ۹۰ رشد اقتصادی مثبت و بالای ۴ درصد باشد که این خود نشانه خوبی برای آینده اقتصاد ایران است. شایان ذکر است که شاخص بهره وری کل عوامل تولید در سال ۱۴۰۱ به بیشترین مقدار خود در ۱۰ سال اخیر رسیده است. وزیر نفت در فروردین ۱۴۰۲ گفت: سال گذشته ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ نفت صادر شد و پیش بینی می‌شود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود. بر اساس گزارش سازمان امور اداری و استخدامی در افزایش بهره وری کل عوامل تولید ناشی از افزایش ارزش افزوده کل اقتصاد بیشترین رشد با ۹.۳ درصد مربوط به گروه نفت بوده است. به بیان دیگر نفت بیشترین تأثیر را بر رشد اقتصادی از طریق افزایش بهره وری عوامل تولید در سال ۱۴۰۱ داشته است. رشد ارزش افزوده در گروههای صنایع و معادن خدمات و کشاورزی به ترتیب برابر ۵٫۶ درصد، ۲.۸ درصد و ۱.۱ درصد است. نگاهی به این آمار و ارقام نشان می‌دهد نفت تاثیر مثبتی بر شرایط اقتصادی کشور داشته است و رشد اقتصادی ۷ درصدی در زمینه استخراج نفت و گاز طبیعی برای سال گذشته به ثبت رسیده است. البته صنعت نفت در بخش دیگری از رشد اقتصادی یعنی تأمین آب، برق و گاز طبیعی نیز اثرگذار بوده و در این بخش رشد ۷.۸ درصدی محقق شده است. نکته مهم آن است که علاوه بر تأمین گاز، بخش عمده‌ای (بالای ۹۰ درصد) از برق کشور نیز با استفاده از سوخت‌های فسیلی (فرآورده‌های نفتی و گاز) تولید می‌شود، بنابراین صنعت نفت در این زمینه نقشی مضاعف داشته است.
اما سخنگوی اقتصادی دولت مدتی پیش اعلام کرده بود که بر اساس گزارش بانک مرکزی بخش نفت پارسال ۱۵.۴ درصد رشد اقتصادی داشته است. وی افزود: بر اساس گزارش بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی پارسال بدون نفت در پاییز ۴.۵ درصد و با نفت ۵.۳ درصد بوده است که در این میان بخش نفت ۱۵.۴ درصد و بخش صنعت ۸.۴ درصد رشد داشتند. سخنگوی اقتصادی دولت با تشریح مبادی واردات و صادرات کشور در سال ۱۴۰۱ گفته بود که پارسال چین با ۲۷ درصد، عراق با ۱۹ درصد، ترکیه با ۱۴ درصد، امارات با ۱۱ درصد و هند چهار درصد سهم مقاصد صادراتی ایران بودند. خاندوزی اظهار کرد: صادرات غیرنفتی کشور پارسال ۵۳۱۶۶ میلیون دلار ثبت شده و به نسبت پارسال ۹.۷ درصد رشد داشته که این بالاترین رشدی بوده که کشور تجربه کرده است.
روابط عمومی شرکت لیتوگرافان
