گروه اجتماعی - الهام روحانی: چندی پیش علی آقا محمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هشدار داد و گفت: «دو هزار و ۲۰ محله و ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت ایران از امکانات اولیه زندگی مانند مسکن، اشتغال، تحصیلات تا ۱۲ سال، سلامت، خوراک و پوشاک محروم هستند.» همچنین بنا بر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نزدیک به 10 میلیون نفر ایرانی زیر خط فقر مطلق هستند. این دادهها نشان میدهند که حدود یکچهارم ایرانیان با فقر دست و پنج نرم میکنند. به گفته یک نماینده مجلس «خط فقر در پایتخت ۳۰ میلیون تومان است.» بر اساس آخرین محاسبات کمیته دستمزدِ کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، تفاوت خط فقر در تهران و شهرستانها، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است یعنی خط فقر شهرستانها حدود ۲۴ میلیون تومان میشود. این در حالی است که اگر در یک خانواده دو نفر کارمند باشند و بهطور متوسط 20 میلیون تومان حقوقبگیرند، 10 میلیون تومان کمتر از خط فقر درامد دارند.
10 میلیون نفر دچار فقر
مرکز پژوهشهای مجلس درباره افزایش نرخ خط فقر اعلام کرده که این نرخ طی یک دهه گذشته از ۱۹ درصد به بیش از ۳۰ درصد افزایشیافته است، درواقع بیش از ۳۰ درصدِ جمعیت زیر خط فقر هستند و بر اساس معیارهای حداقلی، «فقیر» بهحساب میآیند. همچنین یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس میزان خط فقر در تهران را ۳۰ میلیون تومان عنوان کرد.
با توجه به دادههای مرکز پژوهشهای مجلس، نزدیک به 30 میلیون نفر زیر خط فقر به سر میبرند و حدود ۳ میلیون خانواده هم دچار فقر مطلق هستند. اگر بُعد متوسطِ خانواده در کشور را بر اساس آخرین دادههای مرکز آمار ایران، ۳.۳ نفر در نظر بگیریم، جمعیتی بالغ بر ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در کشور دچار فقر مطلق هستند، یعنی نزدیک به ده میلیون نفر از تأمین سادهترین نیازهای خوراکی و مسکن، ناتوانند و نمیتوانند کالری موردنیاز برای زندگی روزانه را به دست آورند.
خط فقر در تهران، ۳۰ میلیون تومان
محمدباقری بنابی، عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم بناب در مجلس نیز میگوید: حداقل دستمزد کارگران با احتساب تمام مزایا، از یکسومِ خط فقر در تهران پایینتر است.
وی بابیان اینکه «خط فقر در تهران به ۳۰ میلیون تومان رسیده» گفت: «با توجه به تورمی که در سالهای اخیر شکلگرفته به نظر میرسد که در تهران خط فقر ۳۰ میلیون تومان باشد. با توجه به شرایط مسکن، اجاره، معیشت و تورم مشاهده میکنیم که قشر متوسط جامعه عملاً به سمت حاشیهنشینی در تهران یا شهرهای همجوار سوق پیداکردهاند به همین علت ممکن است در آینده نهچندان دور شاهد مسائل اجتماعی و سیاسی متعدد باشیم».
وضعیت یک خانواده کارگری
با دو نفر شاغل
حداقل دستمزد با تمام مزایای مزدی به کارگران مشمول و بیمهشده، رقمی حدود ۹ میلیون تومان است. یکسومِ خط فقر در تهران ده میلیون تومان است، ولی مزد و مزایا، یکمیلیون تومان کمتر از ثلثِ خط فقر است.
اگر در یک خانوادهی کارگری دو نفر شاغل باشند، یکی کارگر ساده و حداقل و دیگری کارگر متوسط بگیر یا معلم رسمی که ۱۲ میلیون تومان حقوق میگیرد، مجموعِ دریافتی این دو نفر، ۲۱ میلیون تومان میشود که هنوز ۹ میلیون تومان – بهاندازهی یک دستمزد کارگریِ کامل- کمتر از خط فقر در تهران است!
زندگی با «کارِ دستمزدی»
اداره نمیشود
بهرام حسنی نژاد، فعال کارگری درباره دخلوخرج زندگی میگوید: به نظر بنده رقم واقعی خط فقر در پایتخت از ۳۰ میلیون تومان هم بیشتر است؛ شما فقط مبلغ اجاره خانهها را ببینید! اگر رقم ودیعه مسکن را هم در نظر بگیریم، نرخ اجاره یک آپارتمانِ کوچک ۶۰ متری در محلات مرکز تهران، کمتر از ماهی ۱۵ میلیون تومان نیست. یک خانواده با دو نفر شاغل قادر به تأمین نیازهای ساده زندگی ازجمله خوراک، مسکن و آموزش نیست و اصولاً با کارِ دستمزدی دیگر نمیشود زندگی را اداره کرد و البته این مسئله فقط محدود به تهران و کلانشهرها نیست.
روابط عمومی شرکت لیتوگرافان